روغن زیتون و سرطان
یکی از دلایل اصلی مرگ و میر در کشورهای توسعه یافته، سرطان بوده و شیوع آن در حال افزایش است. در حال حاضر ثابت شده که بین رژیم غذایی و پیشرفت تعداد زیادی از تومورهای بدخیم ارتباط وجود دارد. اکسیداسیون سلولی یکی از خطرات عمده در ایجاد سرطان است: هرچه سلول نسبت به اکسیژن حساس تر باشد، خطر سرطان، بیشتر است. انواع سرطان که ارتباط نزدیکی با رژیم غذایی دارند: سرطان روده بزرگ، سرطان پروستات و سرطان سینه هستند. تحقیقات اخیر نشان داده است که ظاهرا نوع چربی مصرفی نسبت به مقدار چربی مصرفی، تاثیر بیشتری در بروز سرطان دارد.
سرطان چیست؟
تومور، تورم غیر طبیعی یا بزرگ شدن بخشی از بافت بدن است. تومورها ممکن است خوش خیم یا بدخیم باشند. تومورهای خوش خیم تومورهایی هستند که سلول های آن ها در محل اصلی خود باقی می مانند. آن ها یک توده سلولی موضعی تشکیل می دهند که وقتی رشد می کنند، به صورت کپسول در می آیند و به ندرت باعث مرگ می شود. از طرف دیگر تومورهای بدخیم یا سرطانی به بافتی که در آن رشد می کنند، حمله می کنند. اغلب آن ها به جریان خون و سیستم ایمنی بدن وارد می شوند و تومورهای ثانویه را در سایر نقاط تشکیل می دهند که به دگردیسی (متاستاز) شناخته می شود. سرعت رشد و متاستاز با توجه به نوع تومور متفاوت است. عوامل محیطی متنوع (عوامل فیزیکی: پرتودرمانی، عوامل شیمیایی: برخی از مواد تشکیل دهنده ی غذاها) و عوامل ژنتیکی در شکل گیری تومورها نقش دارند. در اکثر انواع سرطان، عوامل محیطی مهمترین هستند.
روغن زیتون و سرطان
مطالعات پزشکی نشان می دهد که روغن زیتون در برابر برخی تومورهای بدخیم (سینه، پروستات، رحم، دستگاه گوارش و ...) اثر محافظتی دارد. برخی مطالعات پژوهشی اثبات کرده اند که روغن زیتون خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش میدهد. خوردن یک رژیم غذایی سالم با روغن زیتون به عنوان منبع اصلی چربی، می تواند به میزان قابل توجهی بروز سرطان را کاهش دهد. دلیل این امر این است که جهش سلولی ایجاد شده به وسیله سرطان، تا حدودی ناشی از سمومی است که از طریق رژیم غذایی وارد شده و با عبور از کبد، این سموم رادیکال های آزاد تولید کرده و به DNA حمله می کنند. برای مبارزه با این رادیکال های آزاد، بدن به ویتامین ها و آنتی اکسیدان هایی مانند آنچه در روغن زیتون وجود دارد، نیازمند است.
همچنین گزارش شده است که رژیم غذایی غنی از روغن زیتون با کاهش خطر ابتلا به سرطان روده همراه است. اثر محافظتی روغن زیتون غیر از میزان میوه و سبزیجات مصرف شده در رژیم غذایی است. مطالعات اخیر نشان داده است که روغن زیتون باعث محافظت در برابر سرطان روده بزرگ می شود. به تازگی، تحقیقات به بررسی پیامدهای متابولیکی چربی ها، به ویژه نقش محافظت کننده روغن زیتون در بیماری مزمن کبد و اختلال در روده ها که به بیماری کرون شناخته می شود، پرداخته است. نتایج حاکی از اثرات مفید روغن زیتون بر آسیب های قبلی سرطان است.
دانشمندان پس از تجزیه و تحلیل سه نوع رژیم غذایی، به نتایج مختلفی رسیدند. رژیم غذایی حاوی روغن زیتون تعداد آسیب های سرطانی را کاهش داد، تعداد تومورهای ایجاد شده به طور مشخصی کمتر بود، تومورها کمتر تهاجمی بودند و امکان پیش بینی بهتری داشتند. این اثر مفید می تواند مربوط به اولئیک اسید، اسید چرب تک غیر اشباع غالب در روغن زیتون، باشد. مشاهده شده است که این اسید چرب تولید پروستاگلاندین های حاصل از آراشیدونیک اسید که نقش مهمی در تولید و توسعه تومورها ایفا می کند را کاهش می دهد.
بااینحال، سایر ترکیبات روغن زیتون مانند آنتی اکسیدان ها، فلاونوئیدها، پلی فنول ها و اسکوالن نیز ممکن است تأثیر مثبتی داشته باشند.اعتقاد بر این است كه اسكوالن ها با كاهش بروز سرطان پوست، تأثیر مطلوبی بر روی پوست می گذارند. روغن زیتون همچنین به بهبود طعم سبزیجات و حبوبات که فواید آن ها در پیشگیری از سرطان اثبات شده است، می افزاید. تحقیقات بسیار امیدوارکننده ای روی نقش حفاظتی روغن زیتون علیه سرطان خون در کودکان و سرطان های مختلف مانند سرطان مری، متمرکز شده است.
هنوز باید چگونگی تأثیر روغن زیتون بر سرطان کشف شود و داده های واقعی هنوز فاقد مکانیسم های نقش مفید روغن زیتون در پیشگیری یا مهار رشد انواع مختلف سرطان، هستند. با این حال، طبق اطلاعات موجود، روغن زیتون می تواند طی مراحل مختلف در فرآیند پیشگیری و درمان سرطان نقش داشته باشد.
